{دان بەخۆداگرتن و پەلەنەکردن لە فیتنەو گێژاودا}
●هاوەڵی بەڕێز أبي ثَعْلَبَةَ الْخُشَنِيَّ ڕەزا و ڕەحمەتی اللە ی لەسەر بێت : دەگێڕێتەوە لە رسول الله صلى الله عليه وسلم کەفەرمویەتی : " إِنَّ مِنْ وَرَائِكُمْ أَيَّامَ الصَّبْرِ الصَّبْرُ فِيهِ مِثْلُ قَبْضٍ عَلَى الْجَمْرِ لِلْعَامِلِ فِيهِمْ مِثْلُ أَجْرِ خَمْسِينَ رَجُلا يَعْمَلُونَ مِثْلَ عَمَلِهِ قَالَ يَا رَسُولَ اللَّهِ أَجْرُ خَمْسِينَ مِنْهُمْ قَالَ أَجْرُ خَمْسِينَ مِنْكُمْ . " أخرجه أبوداود (4341 ) وابن ماجه
●واتە:لەدوای ماوەک لە تەمەنی ئێوە ڕۆژگارانێکی پر ناڕەحەتی و گێژاو دێن بەسەر تاندا ، ئەوکەسەی تیایدا دان بەخۆیدادەگرێت و پەلە ناکات وەک ئەوە وایە پشکۆیەکی گەشاوەی گرتبێت بەدەستیەوە ، ئەو کەسەی لەو ڕۆژانەدا دان بە خۆیدا دەفرێت و دینەکەی بەکرداری پەیڕەو دەکات پاداشتی پەنجا شەهید لە اللە سبحانەوتعالی وەردەگرێت ، ووتیان لە ئێمە یان لەخۆیان؟فەرمووی:بەڵکو لەئێوە
●ئیمامی الزُّبَيْرِ بْنِ عَدِيٍّ گەورە تابیعی دەفەرموێت: أَتَيْنَا أَنَسَ بْنَ مَالِكٍ فَشَكَوْنَا إِلَيْهِ مَا نَلْقَى مِنْ الْحَجَّاجِ فَقَالَ اصْبِرُوا فَإِنَّهُ لا يَأْتِي عَلَيْكُمْ زَمَانٌ إِلا الَّذِي بَعْدَهُ شَرٌّ مِنْهُ حَتَّى تَلْقَوْا رَبَّكُمْ سَمِعْتُهُ مِنْ نَبِيِّكُمْ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ . رواه البخاري (7068)
●واتە: هاتین بۆلای ئەنەسی کوڕی مالیک ڕەزاو ڕەحمەتی اللە ی لەسەر بێت هاوەڵی رسول الله صلى الله عليه وسلم ، باسی ئەو ناڕەحەتی و گێژاوانە مان کرد کە حەجاجی کوڕی یوسف توشی کردوین ئەویش فەرمووی رسول الله صلى الله عليه وسلم فەرموویەتی: دان بەخۆیاندا بگرن چونکە هەر سەردەمێک بێت ئیلا لەوەی پێش خۆی قورسترە و ناڕەحەت ترە تا دەگەنەوە بە پەروەردگارتان ، من ئەمەم لە پێغەمبەرەکەتان بیستوە
هاوەڵی بەڕێز الْمُسْتَوْرِدُ الْقُرَشِيُّ رەزا و ڕەحمەتی اللە ی لەسەر بێت لای عَمْرِو بْنِ الْعَاصِ ڕەزا وڕەحمەتی اللەی لەسەربێت دانیشتبو فەرمووی: سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَقُولُ : " تَقُومُ السَّاعَةُ وَالرُّومُ أَكْثَرُ النَّاسِ .
واتە : گوێم لێ بو رسول الله صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ دەیفەرموو:قیامەت کەبەرپادەبێت ڕۆم ژمارەیان لە هەموو گەلان زیاترە
عَمْرٌو فەرمووی: أَبْصِرْ مَا تَقُولُ ،واتە بزانە چی دەڵێیت
فەرمووی : أَقُولُ مَا سَمِعْتُ مِنْ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ . قَالَ : لَئِنْ قُلْتَ ذَلِكَ ؛ إِنَّ فِيهِمْ لَخِصَالا أَرْبَعًا : إِنَّهُمْ لَأَحْلَمُ النَّاسِ عِنْدَ فِتْنَةٍ وَأَسْرَعُهُمْ إِفَاقَةً بَعْدَ مُصِيبَةٍ وَأَوْشَكُهُمْ كَرَّةً بَعْدَ فَرَّةٍ وَخَيْرُهُمْ لِمِسْكِينٍ وَيَتِيمٍ وَضَعِيفٍ وَخَامِسَةٌ حَسَنَةٌ جَمِيلَةٌ وَأَمْنَعُهُمْ مِنْ ظُلْمِ الْمُلُوكِ .
واتە : ئەوەم ووتوە کە لەرسول اللە صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ بیستوە :ڕۆم ئەو چوار تایبەتمەندیەیەیان تێدایە :
١. لەسەرخۆترین و دانبەخۆداگرتن کەسانێکن لەکاتی فیتنەدا، کەواتە هەڵەشە نین و بە صەبرن هەرئەوەش وادەکات کە بەهۆی فیتەکانەوە تیانەچن و ژمارەیان زۆر بێت
٢.وەکاتێک توشی کارەسات دێن زۆر بەزوویی بەهۆش خۆیاندا دێنەوە ئەمەش وادەکات پارێزراوتر بن و زیاد بکەن
٣.وە هەرکات پاشەکشە بکەن وەک تاکتیکی جەنگ زوو دێنەوە مەیدان و لە بەرژەوەندی خۆیان جەنگەکان یەکلا دەکەنەوە
٤.وە زۆر بەسۆز و پەرۆشن بۆ لاوازیان و بێ باوکیان و هەژاریان
٥.پێنجەمیش کە زۆر چاکەو جوانە تیایاندا بریتیە لەوەی زۆر توندن لەسەر سەرکردەیەکیان ستەم بکات و لێی قبول ناکەن ڕای دەگرن
أخرجه مسلم ( 2889 )
النعمان بن بشير ڕەزا وڕەحمەتی اللەی لەسەربێت دەفەرموێت: " إنه لم يبق من الدنيا إلا بلاء وفتن فأعدوا للبلاء صبراً "
واتە:- دونیا هیچی نە ماوە لە خۆش بەختی بێ ئاشوب و ناڕەحەتی بێت ، بۆیە خۆتان ئامادەکەن لەڕوی دان بەخۆداگری و پەلەنەکردنەوە بۆ ڕوبەڕوبونەوەی فیتنەکان...
هێشتازوە بڕیاردان لەسەر ئەوەی لەشام ڕودەدات ، بۆیە هەول بدەن لەفەرموودەیەکی و ئاثارەکان تێ نەپەڕن ، نە باش نەبێت خراپ حوکم مەدەن تا بە یەقین یەکلایی دەبێتەوە...!